ชีวิตหลังเกษียณของแบตเตอรี่ EV จะเดินทางไปต่ออย่างไร
รถยนต์ไฟฟ้ายังมีวันหมดอายุ แบตเตอรี่จากรถยนต์ไฟฟ้าก็เช่นกัน เชื่อว่าหลายคนแอบมีคำถามอยู่ในใจว่าเจ้าแบตเตอรี่ EV นั้น เมื่อปลดประจำการแล้วไปไหน? เป็นขยะมลพิษหรือไม่? เรามาไขข้อข้องใจแบบเต็ม ๆ ในบทความนี้ครับ
อนาคตของแบตเตอรี่ EV ในประเทศไทย
หากจะถามถึงเรื่องแบตเตอรี่ EV ที่หมดอายุการใช้งาน ผู้เชี่ยวชาญอย่าง รศ.ดร.สุธา ขาวเธียร ผู้อำนวยการศูนย์ความเป็นเลิศด้านการจัดการสารและของเสียอันตราย จุฬาฯ ได้ออกมาให้ความรู้ที่น่าสนใจไว้ว่า หลังจากผ่านไป 10 ปี แบตเตอรี่จะยังไม่ใช่ของเสีย แต่ยังสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ หรือที่เรียกง่าย ๆ ว่า เป็นแบตเตอรี่มือสอง สิ่งที่จะเกิดขึ้นหลังจากนี้ ในต่างประเทศเอง ทางบริษัทผู้ประกอบการรถ EV ไม่ว่าเป็นจีน เยอรมนี จะนำแบตเตอรี่กลับไปใช้ประโยชน์เป็นตัวเก็บไฟฟ้าสำรอง
ขณะนี้เมืองไทยอยู่ในขั้นตอนเตรียมการ เริ่มแรกจะต้องมีเกณฑ์ตรวจสอบประสิทธิภาพ เพื่อให้รู้ว่าแบตเตอรี่ที่หมดอายุการใช้งานจากรถยนต์แบบใดเข้าเกณฑ์ที่จะนำไปใช้ประโยชน์ต่อ อีกทั้งต้องมีการพูดคุยกับภาครัฐเรื่องการสร้างมาตรฐานแบตเตอรี่มือสองขึ้นมา เพื่อกำหนดว่า แบตเตอรี่จะกลายเป็นขยะ หรือเป็นผลิตภัณฑ์ (แบตเตอรี่มือสอง)
ส่วนประการที่สองจะเป็นเรื่องของผู้ประกอบการ ทางผู้ประกอบการได้นำเสนอเทคโนโลยีต่าง ๆ ที่ดำเนินการในต่างประเทศว่าเป็นอย่างไร นำแบตเตอรี่ไปใช้ประโยชน์อะไรได้บ้าง แล้วรูปแบบไหนจะเหมาะสมนำมาใช้กับประเทศไทย
การจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์
สำหรับการจัดการของเสีย สิ่งสำคัญที่ต้องรู้ให้แน่ชัดคือขยะอิเล็กทรอนิกส์เกิดขึ้นปริมาณเท่าไร เกิดขึ้นที่ไหน เกิดขึ้นแล้วจะถูกส่งต่อไปที่ไหน ซึ่งคอนเซปต์นี้จะถูกใช้ทั้ง แบตเตอรี่ และโซลาร์เซลล์
เพราะถ้ารู้ปริมาณแล้ว จะสามารถจัดการ ควบคุม และตรวจสอบได้ว่า มีการนำแบตเตอรี่ออกไปนอกระบบได้อย่างไร และต้องดูต่อไปว่าจะทำอย่างไรจึงจะทำระบบติดตามตรวจสอบตัวแบตเตอรี่ ตั้งแต่การเริ่มใช้งาน ไปจนถึงหมดอายุ รวมไปถึงขั้นตอนส่งแบตเตอรี่ไปจัดการ ซึ่งในส่วนนี้มีการเตรียมการอยู่
อีกทั้งทางผู้ประกอบการรถยนต์เองก็มีประสบการณ์ในการจัดการดังกล่าว ซึ่งในต่างประเทศจะมีการทำแทร็กที่สามารถตรวจสอบได้ว่า ขณะนี้แบตเตอรี่อยู่ที่ขั้นตอนใด สำหรับประเทศไทย ก็ต้องรอระบบที่เหมาะสมกับทางเรา
“แบตเตอรี่ EV จะแตกต่างจาก E-waste ที่เป็นการสะสมตั้งแต่อดีตมาจนถึงปัจจุบันและต่อไปในอนาคต ในส่วนของแบตเตอรี่จะมีการออกแบบที่มุ่งไปสู่ กรีนดีไซน์ จะดูว่าในแต่ส่วนของแบตเตอรี่จะสามารถนำไปใช้ประโยชน์อะไรได้ และส่วนใดใช้หมดแล้วทิ้งไป ทำอย่างให้เกิดการรีไซเคิลได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด” รศ.ดร.สุธา กล่าว
อย่างไรก็ตาม เทคโนโลยีในการรีไซเคิลขณะนี้ เรายังไม่สามารถรีไซเคิลตัวนี้ได้ 100% เพราะฉะนั้นจะยังมีขยะอยู่ แต่ในขณะเดียวกัน ก็จะมีการศึกษาทดลองต่อ ร่วมกับหน่วยงานภาครัฐ ภาคการศึกษา ถึงศักยภาพในการจัดการของเสียเหล่านี้ โดยเริ่มจากโรงงานรีไซเคิลที่อยู่ในเมืองไทยว่ามีเพียงพอหรือไม่
แบตเตอรี่ EV มือสองกับการนำไปใช้ประโยชน์
แบตเตอรี่ EV ที่ปลดประจำการจากรถยนต์ แต่ยังมีความสามารถในการเก็บไฟฟ้า หรือเรียกง่าย ๆ ว่า “แบตเตอรี่มือสอง” สามารถเอาไปใช้ประโยชน์อย่างอื่น หลัก ๆ เช่น ใช้ในโรงไฟฟ้าขนาดเล็ก หรือในหมู่บ้านไกล ๆ โดยที่ชาร์จไฟเข้าแบตเตอรี่ในเวลากลางวันมาแล้วนำมาใช้งานไฟฟ้าในเวลากลางคืน
การรีไซเคิลแบตเตอรี่ EV
แบตเตอรี่ มีส่วนประกอบหลายส่วน ในขั้นตอนแรกจะนำแบตเตอรี่ไปแยกส่วนต่าง ๆ โดยนำส่วนที่รีไซเคิลได้ไปดำเนินการก่อน ซึ่งตัวที่เป็นปัญหาก็คือ โลหะ เรายังไม่สามารถรีไซเคิลโลหะที่อยู่ในแบตเตอรี่ออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ที่เป็นประโยชน์ได้อย่างเต็มที่ หรือ รีไซเคิลให้กลับมาเป็นผลิตภัณฑ์ตั้งต้นผลิตแบตเตอรี่ตัวใหม่ได้ แต่ส่วนที่รีไซเคิลไม่ได้ก็ไม่ได้แย่ ไม่เป็นภาระต่อสิ่งแวดล้อมมากนัก
ในอนาคตอีก 10 ปีข้างหน้า ประเทศไทยจะเจอปัญหาขยะอิเล็กทรอนิกส์จากแบตเตอรี่ EV หรือไม่ และจะมีขั้นตอนการจัดการได้ทันท่วงทีหรือไม่ รศ.ดร.สุธา กล่าวว่า ส่วนตัวคิดว่าดำเนินการทัน เพราะแบตเตอรี่ไม่ได้ทิ้งทันที ในส่วนของการเตรียมการ ดูจากศักยภาพของโรงงานที่มีอยู่ขณะนี้เพียงพอ ในขั้นตอนต่อไป จะเป็นเรื่องการทำงานร่วมกัน จะมีการกำหนดวิธีการอย่างไรที่เป็นที่ยอมรับทั้งผู้ใช้ ประชาชนทั่วไปเพื่อให้เกิดความมั่นใจว่าแบตเตอรี่ได้รับการจัดการที่เหมาะสม
หาก ร่าง พ.ร.บ. การจัดการซากขยะอิเล็กทรอนิกส์ฯ ออกมาจะเป็นโมเดลที่ดี เพราะจะมีการบริการจัดการ โดยมีการพูดถึงค่าใช้จ่ายต่าง ๆ และผลกำไร จะมีการระบุว่าขั้นตอนใดมีการเสียเงิน ขั้นตอนใดมีการสร้างรายได้ มีการกำหนดแทร็ค เพื่อตรวจสอบว่า ขณะนี้ของเสียจะถูกส่งไปไหน ถือเป็นต้นแบบที่นำมาใช้กับแบตเตอรี่ได้เป็นอย่างดี เช่น แบตเตอรี่หมดอายุแล้ว มีขั้นตอนคัดแยกนำส่วนนี้ไปขายจะได้กำไร หรือส่วนนี้ต้องลงทุนเพื่อนำไปคัดแยกทางเคมี จะมีการกำหนดค่าใช้จ่ายตรงนี้อย่างเป็นธรรม คาดว่าภายใน 1-2 ปี หากผลักดัน ร่าง พ.ร.บ. การจัดการซากขยะอิเล็กทรอนิกส์สำเร็จ ในการจัดการแบตเตอรี่ EV และ โซลาร์เซลล์ จะมีความชัดเจนมากขึ้น อาจจะไม่เหมือนกันทีเดียว แต่จะเป็นโมเดลที่สามารถเทียบเคียงกันได้
สำหรับขั้นตอนการกำจัดแบตเตอรี่ EV สามารถทำเสร็จทุกขั้นตอนในประเทศไทยได้หรือไม่นั้น รศ.ดร.สุธา กล่าวว่า จากการพูดคุยกับผู้ที่เกี่ยวข้อง ทราบว่า มีการลงทุนในส่วนนี้และมีการเตรียมการ คนที่ตั้งใจเป็นฐานการผลิตแบตเตอรี่เอง มีการวางแผนตั้งแต่การดีไซน์ตั้งแต่ต้นไปจนถึงการจัดการของเสีย
“ส่วนตัวมองว่า เราควรจะดำเนินการเรื่องนี้ภายในประเทศ เพราะสุดท้ายแล้วเราเองมุ่งไปสู่ Net Zero ถ้าเรายังเสียค่าใช้จ่ายในการส่งแบตเตอรี่ไปจัดการที่อื่น ประสิทธิภาพในการส่งเสริมต่าง ๆ ก็จะลดลงตามลำดับ ในส่วนของการเทคโนโลยีในการรีไซเคิลที่แม้ว่าตอนนี้จะยังไปไม่สุด แต่เชื่อว่าจะมีการพัฒนาไปต่อเรื่อย ๆ อย่างแน่นอน”
ในเมื่อแบตเตอรี่ EV นั้น สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ยิ่งมีการผลิตแบตเตอรี่และนำกลับมาใช้ซ้ำอย่างต่อเนื่อง จะยิ่งส่งผลให้มีจำนวนแบตเตอรี่อยู่ในตลาดมากขึ้น ก็จะทำให้การผลิตรถยนต์ไฟฟ้าในราคาที่ทุกคนเข้าถึงได้ ไม่ใช่เรื่องที่เป็นไปได้ยากอีกต่อไป
และแน่นอนว่าหากพูดถึง แบตเตอรี่ EV นวัตกรรม Blade Battery ของ BYD คือตัวเลือกอันดับ 1 ของคนรักรถ EV เพราะมาพร้อมคุณภาพในทุกมิติ จบทุกปัญหา ทั้งเรื่องต้นทุน ประสิทธิภาพ และความปลอดภัย จึงมั่นใจได้ว่าสามารถขับขี่ BYD ได้อย่างไร้ข้อกังวล
มาเป็นครอบครัว BYD ด้วยกัน สามารถเข้าชมรถจริง และ Test Drive ได้ทุกวัน ได้ที่โชว์รูม BYD Metromobile ทั้ง 2 สาขาพระราม 3 และ สาขาตลิ่งชัน
เพียงลงทะเบียนนัดหมายที่ >> https://bydmetromobile.com/form-test-drive/
ขอบคุณข้อมูลจาก :